طبق آمار فائو در سال 2015 در حال حاضر 805 میلیون انسان گرسنه در جهان وجود دارد و جمعیت جهان تا سال 2050 به نه میلیارد نفر خواهد رسید. به گفته کارشناسان این سازمان باید تولید غذا به بالای 60 درصد برسد تا بتواند جوابگوی این افزایش جمعیت باشد. بنابراین کشاورزی در عصر حاضر یکی از مهمترین مولفههای امنیت ملی و غذایی کشورهای توسعه یافته بوده و در عین حال حیاتیترین عامل اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه به شمار میآید. افزایش عملکرد گیاهان زراعی یکی از اهداف مهم و ضروری جامعه امروزی برای هماهنگی با افزایش جمعیت جهان است. عوامل محیطی و پتانسیل ژنتیکی گیاه از عوامل مهم و تعیینکننده عملکرد اقتصادی هر گیاه زراعی محسوب میشود. یکی از مهمترین عوامل محیطی موثر بر رشد و نمو گیاه زراعی ذرت شرایط دمایی و درجه حرارت است.
ذرت یکی از چهار غلهای است که 60 درصد انرژی غذایی از آن گرفته می شود (2015،FAO). در جهان امروز، ذرت به علت اهمیت فوقالعاده زیادی که در تأمین غذای دامها و پرندگان و مصارف دارویی و صنعتی دارد، نسبت به افزایش سطح زیرکشت و همچنین بهبود تکنیک زراعت آن اقدامات اساسی به عمل آمده و در بیشتر کشورهای جهان که دارای شرایط آب و هوایی مناسب برای رشد این گیاه میباشند، محصول قابل توجهی تولید مینماید.
عوامل دیگری که باعث گردیده تا این گیاه به مقدار بسیار زیادی گسترش یابد عبارتند از:
- مقاومت مطلوب نسبی به خشکی و ورس
- عملکرد زیاد آن در هکتار نسبت به سایر محصولات
- امکان قرار گرفتن این گیاه در تناوبهای مختلف با گیاهان و آب و هوای گوناگون
- قابلیت مکانیزاسیون کامل در مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت
ذرت یکی از محصولات مهم زراعی است که به تنشهای محیطی نسبتاً حساس است. از طرفی نیاز به این محصول استراتژیک بسیار بالاست و ضروری است در ارتباط با افزایش تحمل این گیاه زراعی به تنشهای محیطی راهکارهای بهزراعی و بهنژادی اندیشیده شود.
1-1 ضرورت و اهمیت موضوع
طبق آمار وزارت کشاورزی در سال زراعی 92- 1391 ، سطح ذرت دانهای كشور حدود 290 هزار هكتار برآورد شده كه سهم اراضی آبی 9/99 درصد و بقیه به صورت
خرید اینترنتی فایل کامل :
کشت دیم میباشد.
استان خوزستان با سهم2/38 درصد از کل سطح برداشت ذرت دانهای بیشترین سطح این محصول را دارا میباشد. استانهای: فارس با سهم 8/13 درصد، كرمانشاه با سهم 6/9 درصد ، جنوب استان کرمان با سهم 4/7درصد ، کرمان با سهم 7/5 درصد و اردبیل با سهم 5 درصد به ترتیب ، مقامهای دوم تا ششم را بهخود اختصاص دادهاند. شش استان مزبور جمعاً 6/79 درصد سهم از برداشت اراضی ذرت دانهای در كشور را دارا هستند. کمترین سطح ذرت دانهای کشور با 9 هکتار متعلق به استان خراسان جنوبی میباشد.
میزان تولید ذرت دانهای در كشور حدود 9/1 میلیون تن برآورد شده كه 98/99 درصد آن از اراضی کشت آبی بهدست آمده است. بیشترین میزان تولید ذرت دانهای كشور با 37.6 درصد به استان خوزستان تعلق دارد و استانهای: فارس با سهم 16 درصد، كرمانشاه با سهم 12.2 درصد، جنوب استان کرمان با سهم 6.8 درصد ، كرمان با سهم 4.5 درصد و قزوین با سهم 4.5 درصد در تولید ذرت دانهای كشور بهترتیب رتبه های دوم تا ششم را بهخود اختـصاص دادهاند و شش استان مزبور جمعاً 80.6 درصد از تولید ذرت دانهای كشور را دارا هستند. کمترین میزان تولید ذرت دانهای کشور با 26 تن متعلق به استان خراسان جنوبی میباشد.
عملکرد ذرت دانهای كشور در اراضی آبی 7199.2 كیلوگرم در هکتار و در اراضی دیم 2379.4 كیلوگرم در هکتار میباشد. استان کهگیلویه و بویراحمد با عملکرد 11725.7 كیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد ذرت دانهای آبی و استان مازندران با عملکرد 1500 كیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد ذرت دانهای آبی را در کشور دارا هستند.استان مازندران با عملکرد 2556.3 كیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد ذرت دانهای دیم و استان گیلان با عملکرد 2172.6 كیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد ذرت دانهای دیم را در کشور دارا هستند.
امکان کشت ذرت بهاره و تابستانه از جمله عوامل توسعه ی آن در خوزستان می باشد(عزیز کریمی و همکاران،1384). به طوری که بسیاری از کشاورزان علی رغم این که کشت زمستانه ذرت در مناطق جنوبی کشور به تایید مراکز تحقیقاتی نرسیده است، سطوح وسیعی را به کشت ارقام استاندارد مانندSC704 در کشت های زمستانه و بهاره اختصاص می دهند که اغلب با کچلی بلال و کمبود تولید دانه مواجه می گردد . لذا تعیین تاریخ کاشت بهاره برای ارقام مختلف ذرت، به طوری که مجموعه عوامل محیطی حادث درطول مدت رشد و نمو برای سبز شدن، استقرار و بقای گیاه، رسیدن فیزیولوژیک و سایر مراحل رشد و نمو مناسب بوده و هر مرحله از رشد گیاه در شرایط مطلوب خود سپری شده و با شرایط نامساعد محیطی روبرو نگردد،ضروری است. تاریخ کاشتی مناسب است که منجر به حداکثر عملکرد گردد و با مشکل داشت و برداشت و آفات و بیماری ها مواجه نشود. یکی از تنش هایی که در تاریخ کاشت بهاره ذرت با آن مواجه می شود اثر تنش گرما بر دانه های گرده و تلقیح آنها است ، لذا هدف اصلی این مطالعه یافتن متحملترین رقم از ارقام جدید در کشت بهاره میباشد، زیرا با توجه به اینکه ورود رقم سینگل کراس 704 به سال 1346 برمی گردد و این رقم دیررس(125 روز دوره رشد) می باشد،، در کشت بهاره زمان گرده افشانی آن به دماهای بالا برخورد می کند از طرفی ذرت گیاهی حساس به سرمای فصل زمستان میباشد بنابراین گزینش و معرفی ارقامی که بتواند در تاریخ کشت مناسب در کشت بهاره قرار گیرد و زمان گردهافشانی آن به دماهای بالا برخورد نکند ضرورت تام دارد در این راستا تحقیق حاضر با پرسش ها و اهداف زیر طراحی و اجرا گردد.