ای بر نشانه‌شناسی و ترجمه فرهنگی). 45
3-1- درك فرهنگ در نشانه‌شناسی فرهنگی: 46
3-2- متن.. 51
3-2-1- تارتو و تعریف متن: 52
3-2-2- ویژگی های ساختاری متن از دید تارتو چگونه است؟. 53
3-2-3- تارتو چگونه متن فرهنگی را شناسایی كرده و آن را در بافتار فرهنگی مورد خوانش قرار می‌دهد. 54
3-3- سپهر نشانه‌ای.. 55
3-3-1- ریشه‌شناسی اصطلاح.. 55
3-3-2- پیشینه نظری.. 56
3-3-3- مرز سپهر نشانه‌ای.. 57
3-3-3-1- ایجاد شخصیت نشانه‌ای.. 58
3-3-3-2- مرز می تواند به عاملی برای ارتباط تبدیل شود. 58
3-3-3-3- مرز عامل شناسایی و جداسازی «خود» از «دیگری» است.. 59
3-3-3-4- مرز می‌تواند در بیرون از خود آشوب و دنیای نانشانه بسازد. 60
3-3-3-5- بی‌نظمی نشانه‌ای.. 61
3-4- تارتو و انسان‌شناسی فرهنگی.. 61
3-5- تارتو وپساساخت‌گرایی.. 64
3-6- نشانه‌شناسی فرهنگی و ترجمه. 67
3-7- ترجمه و مطالعات ترجمه. 70
3-8- خود و دیگری در نشانه‌شناسی فرهنگی.. 74
3-9- ترجمه نمایشنامه به مثابه تئاتر بینافرهنگی.. 77
فصل چهار: یافته‌ها و مطالعات آماری (تعامل و تقابل ترجمه در تئاتر پهلوی (1330-1300) با سپهر فرهنگی دوران). 82
4-1-ارتباط بینافرهنگی تئاتر در ایران.. 83
4-2- مركز آفرینی فرهنگی در دوران رضا شاه(1320-1300). 88
4-2-1- نخستین فرهنگستان ایران(1314-1320). 92
4-2-2- سازمان پرورش افكار.. 94
4-3- واگرایی فرهنگی در دوران محمدرضاشاه (1330-1320). 97
4-4- تئاتر در دوران پهلوی اول (1320-1300). 101
4-4-1- نمایشنامه‌های تاریخی.. 102
4-4-2- نمایشنامه‌های اخلاقی/اجتماعی.. 108
4-4-3- افزایش مجراهای ارتباطی در اجرا 112
4-5- تئاتر دوران پهلوی دوم(1330-1320). 114
4-5-1- تئاترهای اجتماعی.. 118
4-5-2- تئاترهای تاریخی.. 119
4-6- ترجمه فرهنگی برای تئاتر(1330-1300). 120
4-6-1- ترجمه قواعد. 120
4-6-2- زبان و ترجمه فرهنگی.. 122
4-7- اجراها و متون ترجمه شده. 125
4-7-1- ویلیام شكسپیر.. 132
4-7-2- مولیر.. 134
4-7-3- گوته و شیلر.. 135
4-7-4- عزیز حاجی بگف… 136
فصل پنج: مطالعه موردی و نتیجه‌گیری.. 137
5-1- مطالعه موردی: اصفهانی چلمن (رفیع حالتی-1301ه.ش.). 138
5-2- مطالعه موردی: عبدالله(معزالدیوان فكری-1326 ه.ش.). 145
5-3- سید علی نصر.. 154
5-4- نتیجه‌گیری و پیشنهادها 155
پی‌نوشت‌ها 158
پی‌نوشت‌های فصل دوم. 158
پی‌نوشت‌های فصل سوم. 165
پی‌نوشت‌های فصل چهارم. 169
پی‌نوشت‌های فصل پنجم. 177
خرید اینترنتی فایل کامل :
منابع. 179
پیوست 2-1.. 189
پیوست 3-1.. 190
پیوست 5-1.. 191
پیوست 5-2.. 192
نمایشنامه ارنانی (نوشته ویکتور هوگو). 193
فهرست شکل‌ها
شكل 3-1- این یک پیپ نیست!. 54
شكل 3-2- سیر تطور مكتب تارتو. 68
شكل 3-3- الگوی تعدیل شده روابط بینا فرهنگی(سجودی،1388،b،ص153). 76
شكل 4-1- سپهر فرهنگی دوران رضاشاه 96
شكل 4-2- اشاعه فرهنگی در دوران رضاشاه. 96
شكل 4-3- انبساط سپهر فرهنگی 1325-1320.. 101
شكل 4-4- انقباض سپهر فرهنگی 1330-1325.. 101
شكل 4-5- روابط بینافرهنگی درزمانی و هم زمانی (سجودی،1388،ص160). 103
شکل4-6- آثار ترجمه‌شده 1320-1300.. 125
شکل 4-7- تفكیک درصدی آثار ترجمه‌شده نسبت به كل1320-1300.. 126
شکل 4-8- آثار اجرا‌شده خارجی 1320-1300.. 126
شکل 4-9- تفكیک درصدی آثار اجرا شده خارجی 1320-1300.. 127
شکل 4-10- آثار ترجمه و چاپ‌شده خارجی1330-1320.. 128
شکل4-11- تفكیک درصدی آثار ترجمه و چاپ‌شده نمایشنامه‌های خارجی 1330-1320.. 129
شکل4-12- آمار آثار خارجی اجرا شده سال های 1330-1320.. 129
شکل4-13- تفكیک درصدی آثار خارجی روی صحنه رفته 1330-1320.. 130
شکل 4-14- آمار مترجمانی كه بیشترین آثار ترجمه شده فاقد مشخصات را به خود اختصاص داده‌اند. 131
شکل4-15- تفكیک درصدی مترجمانی كه آثار آنها فاقد مشخصات كامل است… 131
پیشگفتار
علوم انسانی و هنر در سالیان اخیر چنان پیوستگی با یکدیگر ایجاد کرده‌اند که نگریستن تک بعدی به هر یک از آن ها می‌تواند سبب شود تا درک کاملی از آن‌چه در جوامع مختلف فرهنگی رخ می‌دهد امکان‌پذیر نباشد. هنرهای هفت‌گانه در طول همین نگاه همواره دستاویز مناسبی برای جامعه‌شناسان، انسان‌شناسان، نشانه‌شناسان، روانکاوان و فیلسوفان بوده‌اند تا بتوانند قوانین نظری خود را به مدد آن با زبانی ساده و رسا در اختیار مخاطبین قرار دهند.
اما معکوس این حرکت را نیز در هنرها می‌توان مورد بازخوانی قرار داد. یعنی پژوهشگران هم با سودجستن از نظریات اندیشمندان علوم انسانی در تحلیل متون خود به کشف زوایایی دست‌یافته‌اند که امروزه می‌تواند افق‌هایی گسترده‌تر از متونی که ای‌بسا در سال‌هایی بسیار دور تولید شده‌اند را در دسترس قرار دهند.
ایده نگارش پایان‌نامه حاضر نیز در راستای تاکید بر اهمیت این جریان شکل گرفت. محصور ماندن در دام نگاه و روشی خاص و تکرار آن در امر پژوهش جامعه‌ای تک آوایی را پدید می‌آورد که علاوه بر ایجاد بن‌بست علوم، سبب‌ساز تکرار انگاره‌هایی می‌شوند که بارها و بارها مورد بازخوانی قرار گرفته‌اند. در عوض دستاویز قرار دادن هر یک از علوم میان‌رشته‌ای دریچه‌ای تازه است تا این بن‌بست‌ها شکافته شده و راه‌هایی نوین در عرصه پژوهش گشوده شود.
در مقوله پژوهش نظری دکتر سجودی رئوس نظری را در قالب مقالات و کتاب‌هایی معرفی کرده و دکتر اسدی نیز خط و ربط این نظریه را با دوران تاریخی مورد مطالعه به خوبی مشخص کردند. بنابر آموزه‌های تارتو نیاز به سپهر فرهنگی بود که در حوزه نظریه و تعریف آن از فرهنگ جای گیرد. در اینجا بود که دریافتم بدون مطالعه ابتدایی و عمیق حوزه مطالعات فرهنگ،مطالعات فرهنگی و نشانه‌شناسی فرهنگی امکان درک تارتو میسر نیست و بنابراین همه‌چیز از پایه آغاز شد و حاصل بخشی از آن در پایان‌نامه منعکس شده‌است. بخش‌های عمده‌ای از آن نیز به دلیل حاشیه‌هایی که برای پژوهش ایجاد می‌کرد به صلاحدید اساتید محترم راهنما و مشاور حذف شد. در همین زمان بود که دریافتم نشانه‌شناسی فرهنگی ارتباط‌هایی نظری با انسان‌شناسی دارد و بازهم فرصت مناسبی بود تا درباره این انگاره نیز بیاموزم. دکتر ناصر فکوهی استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران در این زمینه مشاوره‌هایی ارائه دادند که به یاری آمد و چندین صفحه در حدود آن شکل گرفت، اما چون در بحث نظری مسیر تحقیق تغییر کرد، این بخش را نیز از پایان‌نامه حذف کردیم. پس از آن باید حدود سپهر فرهنگی در تاریخ مورد بحث مشخص می‌شد. متاسفانه کتاب‌های تاریخ معاصری که به رشته تحریر درآمده‌اند به‌طور عمده کمتر به مقوله هنر پرداخته و بیشتر در حوزه سیاست مانده بودند. از همین روی کار تطبیق این کتاب‌ها با چند کتاب محدود در حوزه تاریخ تئاتر ایران آغاز شد و البته به گفته‌های هنرمندان در دوره‌های مختلف نیز رجوع شد. در این بررسی‌ها مشاهده شد در کنار هنر تئاتر که امری وارداتی به‌شمار می‌آمد، ادبیات در شاخه داستان کوتاه و رمان نیز دوشادوش این هنر به‌مثابه امری جدید جایگاهی بایسته تحقیق در نشانه‌شناسی فرهنگی دوران را به خود اختصاص می‌داد. این نگاه در دوران محمدرضاشاه با قدرت گرفتن حزب توده جایگاهی فراخ‌تر یافته و بسیاری از نام‌آشنایان عرصه ادبیات منثور حاصل این دوران محسوب می‌شوند.اصولا حزب توده به دلیل جنس نگرشی که در دوران مورد بحث داشت، توانست نویسندگان مختلفی را به‌سمت خود جلب کرده و حتی در حرکتی فراخ‌تر از آمران خود در روسیه، بتواند با بازگذاشتن عرصه آثاری را در ترجمه و تولید متن عرضه کند که ای‌بسا در خود روسیه با آن ها مخالفت می‌شد. پس این حوزه نیز با تکیه بر جزئیات هم‌راستا با تئاتر و اوضاع سیاسی مورد واکاوی قرار گرفت. در نهایت به دلیل حجم سنگین پایان‌نامه به پیشنهاد اساتید بخش ادبیات را نیز حذف کردیم تا هم از انسجام کل پژوهش کاسته نشود و هم‌اینکه در فرصتی دیگر بتوان به‌درستی حق مطلب را درباره ترجمه فرهنگی در ادبیات بیان داشت.
در پایان باید اذعان داشت اگر قوتی در این پژوهش به‌نظر می‌رسد حاصل لطف اساتید راهنمای نظری و عملی و استاد مشاور گرانقدر است و اگر هم سستی در آن دیده می‌شود حاصل قلم این کمترین.
