1-1- پیشگفتار
برای اتصال دو قطعه، روش­های مختلفی وجود دارد. مهم‌ترین این روش­ها استفاده از جوش، پیچ و پرچ است. در این میان استفاده از جوش در ساختمان­سازی بسیار رایج است. قدمت استفاده از جوش در ساخت اسکلت­­های فولادی شاید به 100 سال برسد. طی این سال­ها، پیشرفت­های قابل‌توجهی در شناخت جوش و توسعه فن­آوری مربوط به آن صورت گرفته است.
مهم‌ترین دلایل استفاده از جوش را می‌توان به طور خلاصه به صورت زیر بیان نمود:
1- برای اتصال دو قطعه به هم محدودیتی در ضخامت وجود ندارد.
2- سرعت بالای تولید.
3- استحکام بالا (ساختار یکپارچه).
4- اقتصادی بودن اتصال.
5- انعطاف­پذیری در طراحی جوش (تنوع فرایندهای جوشکاری و قابلیت انجام شدن دستی یا خودکار).
اما با در نظر گرفتن این مزایا فرایند جوشکاری دارای معایب زیر است:
1- اتصال دایمی بوده و امکان جداسازی قطعات وجود ندارد.
2- نیاز به بازرسی.
3- نیاز به مهارت در روش­های دستی و تجهیزات گران­قیمت در روش­های خودکار.
اما مهم‌ترین عیب در یک قطعه جوشکاری شده، تولید تنش و تغییر شکل پسماند[1] در قطعه است. در عملیات جوشكاری، بعد از مرحله سرد شدن جسم، تنش‌هایی در آن باقی می‌ماند كه به آن‌ ها تنش‌های پسماند می‌گویند. این تنش‌ها و همچنین تغییر شکل‌های ناخواسته ناشی از جوشكاری، مهم‌ترین عواملی هستند كه باعث ضعیف شدن اتصالات جوش و ناكارایی آن‌ ها در تحمل طولانی مدت بارها، شده‌اند. از این رو، مهندسین علاقمند به دانش كاملی از توزیع تنش‌های پسماند در سرتاسر جوش، روش‌های تغییر دادن آن و نیز انتخاب روند جوشكاری مناسب كه بتواند تنش‌های پسماند را به حداقل ممكن كاهش دهد، هستند ]1[.
روش‌های تجربی اندازه‌گیری تنش‌های پسماند جوشكاری علاوه بر گران‌قیمت بودن در بعضی از موارد مستلزم عملیات سوراخ‌کاری و یا مقطع زنی در قطعه جوش داده‌شده بوده و فقط مقدار تنش را در سوراخ‌های ایجادشده و یا در بلوک‌های جداشده به دست می‌دهند. پیشرفت روش‌های تجربی نا­مخرب اگرچه توانست تا حدودی این کاستی‌ها را جبران كند، ولی نمی‌تواند جوابگوی تمامی مشكلات باشد. به همین دلیل نیاز بیش­تری به روش‌های تحلیلی احساس می‌شود.
2-1- مبانی جوشکاری
1-2-1- تعریف جوش
بر اساس استاندارد ANSI/AWS A3.0-89 که مشتمل بر تعریف­ها و عبارت­های استاندارد جوشکاری است، جوشکاری عبارت است از یک فرایند اتصال­دهی که یک ماده یکپارچه را به وسیله حرارت­دهی تا دمای جوش، با اعمال فشار و یا بدون آن و با بهره گرفتن از ماده پرکننده و یا بدون استفاده از آن، تولید می­ کند.
یک قطعه جوشکاری شده شامل 3 ناحیه فلز پایه، فلز جوش و ناحیه متأثر از حرارت بوده که در شکل 1-1 نشان داده شده است.

2-2-1- انواع اتصالات جوشی

خرید اینترنتی فایل کامل :

در شکل 1-2 انواع اتصالات جوشی نشان داده شده است. این اتصالات عبارتند از:
الف– اتصال لب به لب.
ب– اتصال پوششی (روی‌هم).
پ– اتصال گوشه.
ت– اتصال سپری.
ث– اتصال پیشانی.
3-2-1- انواع جوش
انواع اتصالات را می‌توان به روش‌های متفاوتی جوشکاری نمود. در شکل 1-3 انواع جوش نشان داده شده است که عبارت‌اند از:
الف– جوش شیاری [1].
ب– جوش گوشه[2].
پ–  جوش کام.
ث–  جوش انگشتانه.
 دو نوع جوش شیاری از نوع لب­به­لب[3] و جوش گوشه پر کاربردترین جوش­ها می­باشند. کاربرد جوش کام و انگشتانه به موارد خاص محدود می­ شود.
4-2-1- جوش شیاری
 برای اتصال دو لبه به صورت لب­به­لب از جوش شیاری استفاده می­ شود. در صفحات نازک (ضخامت کمتر از 3 میلی‌متر) احتیاجی به آماده ­سازی لبه­ها نیست؛ اما در صفحات ضخیم برای نفوذ کامل جوش احتیاج به آماده ­سازی لبه­های قطعه کار است. جوش شیاری می ­تواند به دو صورت یک طرفه و دو طرفه انجام شود. در شکل 1-4 انواع آماده ­سازی لبه نشان داده شده است.
3-1- جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود روکش‌دار
در این روش گرمای مورد نیاز برای جوشکاری از قوس الکتریکی به وجود آمده بین الکترود و قطعه کار حاصل می­ شود. نوک الکترود، حوضچه­ی جوش مذاب، قوس و موضع جوش بر روی قطعه کار توسط گاز محافظ حاصل از تجزیه و احتراق پوشش الکترود محافظت می­ شود؛ اما محافظت حاصل از این گاز، نسبت به روش‌های GTAW و GMAW به خاطر عدم جریان مناسب گاز محافظ، کامل نبوده و محافظت اضافی از حوضچه­ی مذاب توسط سرباره­ی مذاب انجام می­ شود.
تجهیزات مورد استفاده در این روش منبع تغذیه، انبر جوشکاری، کابل­های اتصال و الکترود است. الکترود­های مورد استفاده در این روش دارای ترکیب­های شیمیایی بسیار متفاوت از مغزه­ی فولادی و هم­چنین انواع بسیار متنوعی از نظر وزن و جنس روکش می­باشند. ضخامت قطعه، وضعیت جوشکاری و نوع اتصال، تعیین‌کننده قطر الکترود می­باشند. فرم کلی نام­گذاری الکترودها به صورت EXX(X)XX است. حرف E نشان‌دهنده‌ی الکترود است، دو (یا سه) رقم اول نشان‌دهنده‌ی حداقل استحکام کششی فلز جوش بر حسب ksi (کیلوپوند بر اینچ­مربع)، رقم بعدی نشان‌دهنده‌ی وضعیت جوشکاری است، رقم 1 مناسب برای جوشکاری در تمام وضعیت­ها، 2 برای جوشکاری در وضعیت­های تخت و افقی و 4 برای کلیه حالت­ها به جز عمودی سر بالا است. رقم آخر به جنس پوشش و قابلیت به‌کارگیری آن بستگی دارد، هم­چنین نوع جریان قابل‌استفاده را مشخص می­ کند. تجهیزات مورد استفاده در این روش در شکل 1-5 نشان داده شده است ]2[.
4-1- ساماندهی پایان نامه
در این پایان نامه به فرایند جوشکاری، تنش‌های پسماند ناشی از جوشکاری و بررسی اثر تنش­های پسماند در صفحات دارای بازشو و سخت­کننده پرداخته می­ شود. فصل اول به معرفی جوش، اتصالات جوشی و روش‎های جوشکاری اختصاص دارد. در فصل دوم، نحوه استخراج معادلات حاکم بر رفتار حرارتی و مکانیکی جوش و علل شکل­ گیری تنش‌ها و تغییرشکل­های پسماند در فرایند جوشکاری تشریح می­گردد. در فصل سوم، پیشینه تحقیق در مورد جوشکاری، تنش­ها و تغییرشکل­های پسماند ناشی از آن مورد بررسی قرار می­گیرد. در فصل چهارم، چگونگی مدل­سازی فرایند جوشکاری، راستی­آزمایی و نحوه استخراج تنش‌های پسماند با بهره گرفتن از نرم­افزار ANSYS شرح داده می­ شود. در فصل پنجم، ابتدا به تنش­های پسماند ناشی از جوشکاری در صفحات دارای بازشو پرداخته می­ شود و در ادامه، اثر تنش­های پسماند بر رفتار این صفحات مورد تحلیل و بررسی قرار می­گیرد. در فصل ششم به تنش­های پسماند ناشی از جوشکاری در صفحات دارای سخت­کننده پرداخته می­ شود. در فصل هفتم، نتیجه ­گیری و پیشنهاد برای پژوهش­های آینده آورده می­ شود.
فصل دوم: تحلیل حرارتی و مكانیكی جوش
1-2- پیشگفتار
در این فصل به مبانی تحلیل حرارتی و مکانیکی پرداخته می‌شود.
2 Groove weld
3 Fillet weld
4 Butt weld
1 Residual