بیش از 90 درصد مصرف روغن خوراکی کشور از طریق واردات تأمین می گردد. گیاه کلزا (مهمترین گونه زراعی مربوط به جنس Brassica) به علت ویزگی هایی از قبیل قابلیت کشت در نقاط مختلف، درصد زیاد و کیفیت مطلوب روغن موجب امیدواری در جهت تأمین و حتی خودکفایی روغن خام مورد نیاز کشور و رهایی از وابستگی می باشد (اصلانی و همکاران ،1384). افزایش تقاضا برای روغن نباتی در بازارهای جهانی و روند افزایش مصرف سرانه آن موجب اهمیت و لزوم توسعه کشت دانه های روغنی و گسترش برنامه های علمی- تحقیقاتی در مورد این محصولات شده است (ابولحسنی وسعیدی، 1385).

به طور کلی افزایش محصول در گرو بكارگیری بهینه نهاده های كشاورزی از جمله كود می باشد. كودهای شیمیایی در ایران نیز از مهمترین نهاده های كشاورزی به حساب می آیند. کودهای شیمیایی یکی از عوامل اصلی افزایش حاصلخیزی خاك می باشند، ولی استفاده بیش از اندازه از آنها به ویژه هنگامی که با عملیات مدیریتی نامناسب مثل سوزاندن بقایای گیاهی همراه شود، میزان ماده آلی خاك را به شدت کاهش می دهد. این موضوع بر روی ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاك تاثیرگذاشته و امکان فرسایش را در این خاكها افزایش می دهد. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی با تاثیر روی ساختمان خاک منجر به عدم تعادل در خصوصیات فیزیکی شیمیایی و در نتیجه کاهش جذب عناصر غذایی می گردند (آدلیو^[1] و همکاران، 2010؛ سران^[2] و همکاران، 2010).  امروزه به دلیل افزایش اهمیت مسائل زیست محیطی توجه بیشتری به کودهای زیستی (بیولوژیک) برای جایگزینی کودهای شیمیایی شده است. از آنجا كه مدیریت كود از عوامل اصلی در نیل به كشاورزی پایدار محسوب می گردد، لذا جایگزینی تدریجی كودهای شیمیایی خصوصاً كودهای نیتروژنی و فسفاتی با كودهای زیستی به دلیل مزایای نسبی این كودهای و به علاوه ارزانی آنها می تواند بار سنگین یارانه را از دوش دولت برداشته و گامی دیگر در جهت شكوفایی اقتصاد كشور به حساب آید. از طرف دیگر مصرف كودهای زیستی بدون نگرانی از اثرات سوء زیست محیطی غالباً موجب بهبود شرایط فیزیكی- شیمیایی و زیستی خاك ها شده، افزایش حاصلخیزی و باروری اراضی را به دنبال دارند (پیر انوشه و همکاران، 1389).

روند افزایش مستمر در تقاضا بدلیل رشد روز افزون جمعیت و افزایش قیمت محصولات، کشاورزان را مجبور به کاربرد روش های مدیریتی فشرده کرده که هدف آن افزایش تولید محصولات زراعی است. این شیوه کشاورزی برای جبران کمبود عناصر در خاک، با مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی علاوه بر هزینه بالا، به دلیل بازدهی کم و بر هم زدن تعادل عناصر غذایی خاک می تواند باعث کاهش عملکرد گیاهان زراعی شود. از این رو، سیستم های کشاورزی با نهاده کم به دلیل علاقه فزآینده به

خرید اینترنتی فایل کامل :

 حفاظت منابع طبیعی، کاهش تخریب زیست محیطی و افزایش هزینه کودها، بویژه به منظور تولید در کشورهای در حال توسعه مورد توجه بسیاری قرار گرفته است.

اهداف مطالعه

– بررسی اثرات ورمی کمپوست و کمپوست زباله شهری در بهبود شاخص های رشد و عملکرد گیاه کلزا در شرایط تنش خشکی

– بررسی نقش کودهای زیستی ورمی کمپوست و کود کمپوست زباله شهری در تعدیل شرایط تنش خشکی و افزایش مقدار عناصر غذایی در گیاه و عملکرد کلزا

فصل اول                                                            کلیات

1-1- کلزا

1-1-1- تاریخچه                      

کلزا در زبانهای اروپایی با نام هایRapeseed, Colza  وCanola  شهرت دارد. کلزای روغنی مهمترین گونه زراعی جنس براسیکا می باشد و به احتمال قوی فرم وحشی آن به اروپا و آفریقای شمالی محدود می شود. محتمل ترین موطن آن ناحیه ای است که در آن شلغم روغنی(Brassica campestris)  و کلم روغنی (B. oleracea) در مجاورت هم روئیده اند، زیرا کلزا از تلاقی این دو گونه و دو برابر شدن کروموزومهای هیبرید حاصل به وجود آمده است. در آثار به جای مانده از دوران نوسنگی در مصر در نوشته های هندوان که از سال های 1500 تا 2000 قبل از میلاد به دست آمده و به ویژه در کتیبه های یونانی رومی و چینی باقی مانده از سال های 200 تا 500 قبل از میلاد به گیاهان روغنی جنس براسیکا و ارزش دارویی آنها اشاره شده است (ناصری، 1370).

کشت تجاری کلزا از سال 1942 در قسمت شمالی قاره آمریکا یعنی کشور کانادا شروع گردیده و امکان استفاده از روغن کلزا برای مصرف خوراکی در سال 1948 مورد توجه قرار گرفت و منجر به استخراج روغن خوراکی از کلزا در سالهای 1956 تا 1957 گردید. در سال 1968 اولین رقم کلزا با میزان اسید اروسیک پایین در کانادا تولید شد. اکنون کانادا به یک تولید کننده عمده کلزا تبدیل شده است. زراعت کلزا در استرالیا از سال 1969آغاز شد و رقم های مورد کشت متعلق به هر دو گونه کلزا و شلغم روغنی می باشند که از کانادا و ژاپن به این کشور وارد گردیده اند. در ایران سطح زیر کشت کلزا در سال 1372 تا1373برابر نه هزار و 405 هکتار و در سال های زراعی 1379 تا 1380 برابر 25 هزار و 939 هکتار و در سال های زراعی 1380 تا 1381 بالغ بر 70 هزار هکتار بوده است. با انجام تحقیقات و بررسی نتایج حاصله مشخص شده که توسعه کلزا در کشور امکان پذیر است و می تواند به موازات توسعه کشت زیتون در کاهش میزان وابستگی به خارج در زمینه روغن گیاهی موثر باشد (شریعتی و شهی زاده، 1380).